ضمانت نامه قرارداد مهمی است که در آن بانک، موسسات مالی، شرکت ها و یا صندوق های پژوهشی به نوعی ضامن و حامی مالی یک معامله می شوند. براساس ماده 684 قانون مدنی، عقد ضمان یعنی شخص مالی را که بر ذمه دیگری است بر عهده بگیرد. عقد یک قرارداد میان 2 نفر نیازمند پشتوانه ای مالی است که در صورتیکه یک طرف معامله نتواند هزینه را پرداخت کند، فرد یا سازمان ضامن شده، پرداخت هزینه ها را بر عهده می گیرد. در این وبلاگ از صندوق توسعه فناوری نانو می خواهیم صفر تا صد موضوعاتی مثل انواع ضمانت نامه، سه ضلع اصلی یک ضمانت نامه، اجزای یک ضمانت نامه، شرایط دریافت ضمانت نامه، ضمانت نامه بانکی، ضمانت نامه شرکت ها و موسسات و ضمانت نامه صندوق فناوری نانو را به زبان ساده بررسی کنیم.
انواع ضمانت نامه
- ضمانت نامه حسن انجام کار: در ابتدای پروژه و کار، کارفرما ضمانت نامه ای تحت عنوان ضمانت نامه ی حسن انجام کار از پیمانکار درخواست می کند که صحت و درستی پروژه ی معوقه به او را تضمین کند.
- ضمانت نامه پیش پرداخت: هنگامیکه کارفرما قصد دارد پس از انجام کار، با شرایط و قوانین تعریف شده، درصدی از ارزش کالا یا خدمات را به پیمانکار بدهد، از او ضمانت نامه ای درخواست می کند.
- ضمانت نامه مناقصه یا مزایده: ضمانت نامه ای است که سازمان ها و موسسات دولتی و خصوصی از شرکت کنندگان در مناقصه یا مزایده درخواست می کنند. در این جلسات هرکدام از شرکت کنندگان به همراه پیشنهاد خود برای خرید یا فروش ضمانت نامه ای نیز به سازمان برگزار کننده ارائه می دهد تا در صورت موفقیت در مناقصه و یا مزایده بتواند از آن استفاده کند. شرکت کننده بدون داشتن ضمانت نامه حق حضور در جلسات خرید و فروش را ندارد.
- ضمانت نامه پیمان: این ضمانت نامه هنگامی مورداستفاده قرار می گیرد که دولت یک سری پروژه های عمرانی را بدست پیمانکاران می سپارد و به علت طولانی بودن دوره آن پروژه قوانین، ضوابط و شرایطی معین می کند.
- ضمانت نامه گمرکی: ضمانت نامه ی گمرکی هنگامی است که وارد کننده کالا نتواند هزینه گمرک کالای موردنظرش را بصورت نقدی بپردازد باید ضمانت نامه های گمرکی معادل مبلغ درخواست شده ارائه دهد.
- ضمانت نامه تعهد پرداخت: در این ضمانت نامه بانک یا سازمان ضامن شده تعهد می کند قرض و یا بازپرداخت وام شخص را به عهده بگیرد. یعنی اگر فرد تعهدات مالی نزد بانک و یا سازمانی داشته باشه و مهلت بیشتری برای بازپرداخت آن طلب کند، بانک یا سازمان مقابل ضمانت نامه ی تعهد پرداخت از شخص می خواهد.
- ضمانت نامه حسن انجام تعهد: در این ضمانت نامه بانک یا سازمان ضمانت شخص را برای انجام یک سری تعهدات برعهده می گیرد.
- ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان: هنگام عقد قرارداد کارفرما مبلغی را بعنوان حسن انجام کار از پیمانکار طلب می کند که تا 10 درصد مبلغ مشخص شده است و در حساب خود کارفرما می ماند.
سه ضلع اصلی ضمانت نامه
- ضامن: بانک، سازمان و یا صندوقی که ضمانت نامه ارائه می دهد.
- متقاضی: ضمانت خواه یا کسی که متقاضی درخواست ضمانت نامه است.
- ذینفع: کسی که ضمانت نامه را از ضمانت خواه دریافت می کند.
اجزای یک ضمانت نامه
- ضامن: بانک، موسسه، شرکت و یا صندوق
- ضمانت خواه: متقاضی یا درخواست کننده ضمانت نامه
- ذینفع: کسی که ضمانت را می گیرد
- موضوع ضمانت نامه: عقد قرارداد براساس نوع ضمانت نامه ای در بالا توضیح داده شد
- تاریخ سررسید: مدتی که ضمانت موردنظر اعتبار دارد.
- مبلغ وجه الضمان: هزینه تعیین شده توسط ضامن در ضمانت نامه
شرایط دریافت ضمانت نامه
1. اولین شرط این است که ضمانت خواه یک حساب بانکی در بانک موردنظر داشته باشد و درخواست ضمانت نامه دهد.
2. دومین شرط سوابق ضمانت خواه بررسی شده و اعتبارسنجی انجام می شود.
3. مرحله بعد اصالت قرارداد بسته شده میان دریافت کننده ضمانت نامه و ضمانت خواه باید تایید شود.
4. در مرحله آخر ضمانت خواه وثیقه ها مورد قبول و مدارک شناسایی خود را ارائه کند و نهایتا پس از 2 روز کاری ضمانت نامه موردنظر صادر می شود.
ضمانت نامه‌های بانکی
افراد از بانک ها بیشترین درخواست ضمانت نامه را دارند. ضمانت نامه بانکی یعنی قراردادی که در آن بانک متعهد می شود تحت شرایطی مبلغ معینی که بر عهده ضمانت خواه است را بپردازد. ضمانت نامه های بانکی غیرقابل انتقال هستند و به دو صورت ضمانت نامه مستقیم و غیرمستقیم وجود دارند. ضمانت نامه مستقیم یعنی ضمانت خواه درخواست ضمانت نامه می کند و بانک بصورت مستقیم آن را برای دریافت کننده ضمانت نامه می فرستد. در ضمانت نامه غیرمستقیم دریافت کننده از بانک موردنظر خود درخواست ضمانت دارد که بانک ضامن شده اول از بانک موردنظر درخواست ضمانت اصلی را می کند. بانک ها گاهی برای وام نیز ضمانت نامه می دهند. در این موارد بانک تضمین می کند که ضمانت خواه در موعد مشخصی می تواند مبلغ وام گرفته شده را بازپرداخت کند.
وثیقه بانکها برای ارائه ضمانت نامه
بانک ها معمولا وثیقه هایی از افراد می گیرند که بتوانند برای آنها ضمانت نامه صادر کنند. این وثیقه ها می تواند شامل: وجه نقدی، چک یا سفته، اموال غیرمنقول، اوراق مشارکت یا دولتی، سهام شرکتی، تضمین از بانک های معتبر و کشتی و هواپیما باشد.
ضمانت نامه در چه صورتی باطل می شود؟
ضمانت نامه های بانکی در سه صورت باطل می شود:
اول اینکه دریافت کننده ضمانت نامه به بانک موردنظردرخواست ابطال بدهد.
دوم، اگر دریافت کننده ضمانت نامه پس از پایان تاریخ ضمانت بخواهد آن را تمدید کند، ضمانت نامه باطل شده و برای او فرستاده خواهد شد.
سوم، وجود اسناد و شرایط قید شده در ضمانت نامه که باعث باطل شدن آن می شود.
علاوه بر بانکها، صندوق های پژوهش و فناوری مطابق مصوبه هیئت وزیران و دستورالعمل اجرایی بند «خ» ماده 4 آیین نامه تضمین معاملات دولتی مجاز به صدور انواع ضمانت نامه هستند.
ضمانت نامه صندوق فناوری نانو
صندوق پژوهش و فناوری نانو یک نهاد مالی در زمینه فناوری و تکنولوژی است که در سال 1390 ایجاد شد.
این صندوق نماینده مالی مرجعیت علمی و فناوری ریاست جمهوری است که وظیفه حمایت مالی از محققان سرآمد علمی کشور برای دست یابی به مرجعیت علمی و ارتقاء سطح علمی ایران در جهان، به صورت گرنت های پژوهشی و حمایت های تشویقی که از سوی صندوق نانو به اشخاص پرداخت می شود را به عهده دارد.
صندوق فناوری نانو در زمینه اعطای تسهیلات و ضمانت نامه و سرمایه گذاری خدماتی به افراد ارائه می دهد. ضمانت نامه هایی برای حسن انجام کار، کسور وجه الضمان، شرکت در مناقصه، حسن انجام تعهدات، پیش پرداخت و تعهد پرداخت را در اختیار افراد قرار می دهد. این صندوق مورد اعتبار و قبول سازمان ها، وزارتخانه ها و مجموعه های بزرگ است که انواع ضمانت نامه را برای افراد حقیقی و حقوقی ارائه می دهد.
صندوق فناوری نانو با هدف پشتیبانی از محصولات و تجارت شرکت دانش بنیان، پبشبرد تجارت داخلی، حمایت از توسعه و نوآوری و کمک به کارآفرینی در زمینه های فناوری پیشرفته تاسیس شده است.
فرآیند دریافت ضمانت نامه از صندوق فناوری نانو
- ابتدا شما باید در سایت صندوق فناوری نانو درخواست ضمانت نامه کنید و مدارک موردنظر را برایشان بفرستید.
- در مرحله بعد مدارک برای بررسی به قسمت مربوطه ارسال می شود و اعتبار سنجی شما صورت می گیرد.
- در مرحله بعد سوابق شما بررسی شده و درخواست تایید یا رد می شود که به شما اطلاع می دهند.
- در صورت تایید درخواست، معرفی ضامن و هزینه های مربوطه باید پرداخت شود.
- در مرحله آخر شما تاییدیه حقوقی و عقد قرارداد صورت می گیرید و نسبت به دریافت کد سپاص اقدام می شود.
- ضمانت نامه توسط مدیر صندوق مهر و امضا شده و بدست شما می رسد.
جمع بندی
ضمانت نامه قراردادی رسمی است که در آن بانک، موسسات مالی، شرکت ها و یا صندوق های پژوهشی به نوعی ضامن و حامی مالی یک معامله می شوند. صندوق پژوهش و فناوری نانو در حمایت مالی از انجام تعهدات شما ضمانت نامه ارائه می دهد.
